over mij

Beschouwing Wim Zorn, beeldend kunstenaar, december 2022

Ik liep om me  te ontspannen dit najaar binnen bij Magnifiek, beurs voor kunst en design in Arnhem.

Bij het tweede gangpad werd mijn aandacht getrokken naar forse beelden, imponerend eigentijds. Met lijnen die het vrouwelijk lichaam verraden maar kennelijk niet tot vrouwelijk lichaam als einddoel moesten leiden. Beeldhouwers die de menselijke figuur realistisch uitwerken, zijn nog altijd in de meerderheid. Abstractie in de kunstwereld werd veel eerder bereikt bij schilders. En schilders voor wie de abstractie een brug te ver was hadden wel het experiment opgezocht. Zoals Edward Hopper, die ontdekte hoe hij een vreemde spanning opriep in zijn interieurschilderijen door vrijwel alles behalve de wanden van een kamer weg te laten. De vreemde spanning die Hopper hiermee in zijn schilderijen opriep, was wat ik voelde bij de ontmoeting met de beelden van Paul Dekkers. Een versmelting van materialen, structuren en een vormgeving die niet gehinderd wordt door de beperking van de verhoudingen van een menselijk lichaam. Een grote foto van één van zijn werken in een landschappelijke omgeving, bevestigde mijn gevoelens. Deze beelden gaan een symbiose aan met hun omgeving. De foto toont het moment dat een beeld wordt losgelaten door de maker en daarna een nieuwe realiteit aangaat.

Ik was even gevangen in mijn mijmeringen en besefte dat ik het werk van de overige standhouders niet tot me door liet dringen. De beelden van Dekkers hadden gezorgd dat ik me losmaakte van mijn omgeving en even oploste in het niets. De sensatie van het verdwijnen. Ik bevond me in een lege ruimte, waarin ik mezelf moest wakker maken om niet tegen anderen op te botsen.

Deze ervaring was de reden dat ik wilde weten wie Paul Dekkers is. Hij vertelde me vele jaren interieurontwerper te zijn geweest. Een ruimte beleven en maken was lange tijd zijn vak geweest. Maar dat was altijd werken binnen het kader van een opdracht. Hij wilde vrij zijn in de beleving van het dagelijks bezig zijn. Dit bracht hem tot het beeldhouwen.

Wat opvalt is dat het beeldend proces bij hem begint met het vormgeven op klein formaat. Met welk materiaal? Met modelwas, zoals dat eerder gebruikt werd door Edgar Degas. Dat was aan het einde van de negentiende eeuw, toen de beeldhouwkunst in een impasse verkeerde. Schilders waren heftig aan het experimenteren, maar de beeldhouwers zaten nog gevangen in het eeuwenoude stramien van kleine of grote mensfiguren. Vaak als decoratie  toegepast voor gebouwen, pleinen en fonteinen. Het feit dat ze  met ontbloot lichaam werden afgebeeld, moest voor voldoende prikkeling zorgen.

Edgar Degas was een Franse kunstenaar met een voorliefde voor de vrouwelijke figuur. Je kon hem vaak aantreffen in de oefenruimtes van danseressen. Vaak volgde hij balletlessen en balletvoorstellingen. Hier onderzocht hij de taal van het vrouwelijk lichaam en maakte hij in zijn atelier voorstudies in het materiaal modelwas.  Vervolgens paste hij zijn creaties toe in schilderijen en beelden.

Ook voor Paul Dekkers is modelwas het materiaal dat in de eerste fase het best naar zijn handen luistert. Ook hij gebruikt graag de vrouwelijke lijnen in een beeld zonder aan een afgietsel van een lichaam te werken. Paul schaaft en wrijft de was tot een vorm die zijn inspiratie voor een beeld op groot formaat tot stand brengt. Hij weet hoe subtiel hoogte lengte en omvangdimensies, de door hem gewenste effecten bepalen in de vrije vorm die hij vooraf heeft vastgesteld.

Pas dan gaat hij het duel aan met materialen als marmer, natuursteen, hout of staal. Hij heeft een sterk lichaam, dat gestuurd door zijn beleving elk materiaal naar zijn vooraf gemaakte modellen weet te vormen.

Paul Dekkers maakt geen beelden. Hij maakt beelden tot kunst.

Wim Zorn, beeldend kunstenaar, december 2022.